Het zoeken naar de tekortkomingen van anderen.

Door de nobele Shaykh Mohammad ibn Saalih al-‘Oethaymien rahiemehoellah


Allah, de Verhevene, heeft gezegd:

وَلا تَجَسَّسُوا

‘Wa laa tadjassasoe’

‘En bespioneer elkaar niet’

(Soerah al-Hoedjoeraat: 12)

At-Tadjassoes is het zoeken naar de tekortkomingen van anderen. Hiermee wordt bedoeld dat een persoon kijkt en luistert zodat hij misschien iets slechts hoort over zijn broeder (of zuster), of iets slechts ziet van zijn broeder. Een persoon dient (het zoeken naar) de tekortkomingen van de mensen te vermijden en hij behoort niet te verlangen naar het vinden van een tekortkoming. Om deze reden is door Ibn Mas’oed overgeleverd dat de Profeet - sallallahoe ‘alayhi wa sallam - heeft gezegd:

لا يخبرني أحد عن أحد شيئاً - أي: شيء مما يوجب ظن السوء - فإني أحب أن أخرج إليكم وأنا سليم الصدر

’Laat niemand van jullie mij iets vertellen over een ander – hiermee bedoelende: iets dat achterdocht veroorzaakt -, want ik hou ervan om jullie te tot jullie te komen met een zuiver hart.’

Een persoon behoort dus niet te bespioneren. Hij dient de mensen juist te beoordelen op wat zij uiterlijk vertonen, zolang er niets is dat het tegenovergestelde van het uiterlijke vertoon bewijst.

Deze zin van het Vers wordt ook op een andere manier gelezen: 'Wa laa tahassasoe.' Er is gezegd dat de betekenis hetzelfde is en er is ook gezegd dat ze allebei een verschillende betekenis hebben.

- At-Tadjassoes is dan dat een persoon zelf achter de tekortkomingen probeert te komen - At-Tahassoes is dat hij het te weten komt via een ander. Hij zegt dan bijvoorbeeld tegen de mensen: ‘Wat zeggen jullie over die persoon?’

Op deze manier dragen de twee manieren van lezen twee verschillende betekenissen en beide behoren tot hetgeen Allah heeft verboden. At-Tadjassoes is dat hij zelf probeert achter de tekortkomingen van de mensen te komen en at-Tahassoes is dat hij via anderen achter de tekortkomingen van de mensen probeert te komen, door bijvoorbeeld te zeggen: ‘Wat vinden jullie van die persoon?’ of ‘Wat hebben jullie over die persoon gehoord?' Hij zoekt door middel hiervan naar een tekortkoming.

Dit is verboden omdat men zich zo bezighoudt met de tekortkomingen van anderen en omdat een persoon zich op deze manier alleen interesseert voor het vinden van de tekortkomingen van anderen. Om deze reden merk je dat degene die hiermee beproefd is (at-Tadjassoes of at-Tahassoes) altijd rusteloos door het leven gaat, bezig is met de tekortkomingen van anderen in plaats van met zichzelf en dat hij zich om zichzelf geen zorgen maakt. Dit zie je vaak terug bij sommige mensen die naar deze of die persoon toe gaan en zeggen: 'Wat zeg jij over deze?' en 'Wat zeg je over die?' Je ziet dan dat hun tijd verspild wordt, zonder nut. Hun tijd wordt zelfs verspild met iets schadelijks(!) Dit is vanwege het feit dat hetgeen zij doen een zonde is tegenover Allah, de Almachtige en Majesteitelijke.

Ben jij een toezichthouder van Allah, de Almachtige en Majesteitelijke, dat je zoekt naar de tekortkomingen van Zijn dienaren? De verstandige is degene die zoekt naar zijn eigen tekortkomingen, zodat hij die kan verbeteren. Het is niet degene die zoekt naar de tekortkomingen van anderen zodat hij deze kan verspreiden - en de toevlucht wordt gezocht bij Allah.

Om deze reden heeft Allah, de Almachtige en Majesteitelijke, gezegd:

إِنَّ الَّذِينَ يُحِبُّونَ أَنْ تَشِيعَ الْفَاحِشَةُ فِي الَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ

'Voorwaar, degenen die ervan houden dat de gruweldaad zich onder degenen die geloven verspreidt, voor hen is er een pijnlijke bestraffing.' (Soerah an-Noer: 19)

Dit zijn manieren en een aanwijzing van Allah naar een begunstigde moraal (Achlaaq). Een moraal die bevolen is en een moraal die verboden is.

Bron: Liqaa- al-Baab al-Maftoeh 120 Vertaald vanuit het Arabisch door: Een zuster Tauwhied First